Hoe mooi kan het zijn: rust en controle blijven uitstralen en hard werken om alles te regelen en overeind blijven! De rots in de branding!!
Een projectmanager moet omgaan met hoge en soms tegengestelde verwachtingen, prestatiedruk om te leveren, vaak hybride complexe teams en dynamische (politieke) omgevingen. Mentale weerbaarheid helpt je daarbij, waardoor je een effectieve leider blijft, zelfs in moeilijke omstandigheden. Je behaalt je projectdoelen en beschermt jezelf tegen overbelasting of een burn-out. Een projectmanager die een hoge mentale weerbaarheid heeft, draagt direct bij aan het succes van projecten en het welzijn van het team.
Maar wat is dan mentale weerbaarheid en hoe kan je dat ontwikkelen?
Mentale weerbaarheid is het vermogen om effectief om te gaan met stress, onzekerheid en de complexe uitdagingen die bij het managen van projecten komen kijken. Dit omvat zowel interne eigenschappen als aangeleerde vaardigheden.
Belangrijke kenmerken van mentale weerbaarheid zijn stressbestendigheid, het vermogen om kalm en gefocust te blijven onder druk ondanks strakke deadlines, onverwachte obstakels en hoge verwachtingen van stakeholders. Flexibiliteit en aanpassingsvermogen zijn hierbij cruciaal, evenals de vaardigheid om snel te schakelen tussen prioriteiten en het omgaan met veranderingen in de projectomgeving, zoals nieuwe eisen of plotselinge risico’s.
Een ander essentieel aspect is veerkracht, waarbij je snel herstelt van tegenslagen zonder motivatie te verliezen. Het vermogen om van fouten te leren is zelfreflectie en leervermogen is eveneens van groot belang. Tot slot is een focus op doelen cruciaal, waarbij je blijft streven naar projectresultaten ondanks afleidingen, tegenvallers of weerstand.
Het ontwikkelen van mentale weerbaarheid is natuurlijk niet eenvoudig en vraagt de nodige inspanning. Een paar tips: bouw een sterk supportnetwerk door regelmatig te sparren met collega’s, mentoren of een coach voor emotionele en praktische ondersteuning. Zorg voor een goede werk-privébalans en voldoende tijd om te herstellen van de dagelijkse uitdagingen. Gebruik gezonde stressreductietechnieken.
Het (verder) ontwikkelen van mentale weerbaarheid is een continu proces dat tijd en energie vereist. Het is belangrijk om regelmatig te reflecteren op je stressbestendigheid, flexibiliteit, veerkracht en focus.
Hoe ga jij je mentale weerbaarheid verder ontwikkelen?
Pablo Picasso zei dit over groei, leren en het doorbreken van comfortzones.
De praktische betekenis?
De filosofische intentie?
De uitspraak gaat verder dan alleen praktische vaardigheden ontwikkelen. Het reflecteert een levensfilosofie:
Picasso verkende constant nieuwe stijlen en technieken. Deze houding geeft aan hoe je nieuwe mogelijkheden ontdekt door onbekend terrein te betreden.
Conclusie
De intentie van deze uitspraak is om je aan te moedigen om uitdagingen niet te vermijden, maar ze te omarmen als kansen om te leren en te groeien. Het suggereert dat meesterschap ontstaat door actie en dat de weg naar zelfverbetering begint met het durven doen van wat je nog niet beheerst.
Wat zijn jouw groeidoelstellingen voor komend jaar? Welke uitdagingen zien je voor je? Hoe stap jij uit jouw comfortzone?
Deze uitspraak van Steve Jobs geeft aan dat leidinggeven betekent dat je ook beslissingen moet nemen die niet altijd bij iedereen in de smaak vallen. Leiderschap gaat over het nemen van verantwoordelijkheden, soms moeilijke keuzes maken, en soms mensen teleurstellen omdat je het grotere geheel of een lange-termijnvisie voor ogen hebt.
De uitspraak benadrukt dat een leider niet kan streven naar het tevredenstellen van iedereen. Het gaat om het maken van de juiste keuzes, zelfs als deze soms weerstand oproepen.
Deze voorbeelden laten zien dat leiders soms keuzes maken voor het grotere plaatje, zelfs als dit (op korte termijn) weerstand of ontevredenheid oplevert bij een deel van de medewerkers. Het is een balans tussen het welzijn van het team en de strategische doelen die de organisatie op lange termijn ten goede komen.
Al heel veel jaren gebruiken we deze uitdrukking in onze trainingen over omgevingsmanagement en (kantoor)politiek. Maar waar komt deze uitspraak nu eigenlijk vandaan?
De uitdrukking “kennis is macht” wordt vaak toegeschreven aan de Engelse filosoof en wetenschapper Francis Bacon (1561–1626). Het gezegde benadrukt dat kennis een krachtige bron van invloed en controle is. Wie veel weet en goed geïnformeerd is, heeft vaak een voorsprong op anderen. Dit gezegde veronderstelt dat kennis iemand in staat stelt om betere beslissingen te nemen, problemen op te lossen, en zijn of haar omgeving of omstandigheden te beïnvloeden.
Het gezegde “kennis is macht, maar kennissen zijn machtiger” is geen officiële uitspraak van een bekende filosoof of schrijver, maar eerder een moderne, soms humoristische aanvulling op het klassieke “kennis is macht.” Het benadrukt dat persoonlijke connecties en netwerken belangrijk zijn voor succes en invloed.
Deze variant van het gezegde geeft aan dat sociale relaties en een goed netwerk in veel situaties zelfs waardevoller kunnen zijn dan kennis alleen. Het wordt vaak gebruikt om te laten zien dat iemand met goede connecties vaak sneller en eenvoudiger toegang krijgt tot extra kansen, middelen of contacten. Vooral in de zakelijke wereld is een goed netwerk vaak cruciaal.
Kortom, “kennis is macht, maar kennissen zijn machtiger” geeft aan dat kennis en vaardigheden belangrijk zijn, maar dat menselijke relaties en connecties minstens zo’n grote rol kunnen spelen in het behalen van succes. Kennissen kunnen namelijk kansen bieden, ondersteunen, adviseren en verbinden met anderen die van waarde kunnen zijn.
Hoe houdt jij jouw kennis up-to-date? Hoe onderhoud en vergroot jij jouw (sociale) netwerken? Wie zijn jouw kennisbronnen?
De projectmanager vervult een belangrijke rol als (strategisch) adviseur bij de start van een project, waarbij hij de opdrachtgever ondersteunt om een bepaald (organisatie)doel te realiseren.
Uit onderzoek blijkt dat een aanzienlijk percentage van de projecten niet volledig voldoet aan de verwachtingen van de opdrachtgever of de vooraf opgestelde business case. Volgens de International Project Management Association (IPMA) voldoet ongeveer 30% van de projecten niet aan de oorspronkelijke doelstellingen. Volgens het Project Management Institute (PMI) voldoet zelfs ongeveer 42% van de projecten hier niet aan.
In het merendeel van deze minder succesvolle projecten blijkt achteraf (na implementatie van het projectresultaat) dat met de opgeleverde projectresultaten (scope) niet juist of onvoldoende passend is om de organisatie doelen te halen.
Wat kan de projectmanager als projectadviseur (meer) doen?
Als projectadviseur biedt de projectmanager strategische inzichten en aanbevelingen over hoe projecten het beste kunnen worden afgestemd op de organisatiedoelen. Dit kan variëren van het helpen bij het definiëren van de projectdoelen tot het ontwikkelen van een roadmap voor succes.
De projectmanager als adviseur moet kunnen sparren als mentor of coach met de opdrachtgever, waarbij probleemoplossing en het bedenken van scenario’s essentieel zijn om effectieve oplossingen te vinden.
De projectmanager ondersteunt ook het management van stakeholders door hen te begeleiden bij het omgaan met verandering en weerstand. Hierbij helpt hij de organisatie in de voorbereiding en uitvoering van veranderingsprocessen.
Als adviseur kan de projectmanager een essentiële rol vervullen bij het stimuleren en ondersteunen van technologische innovaties. Dit omvat het proactief inspelen op en voorbereiden voor toekomstige technologische trends zoals AI en Cybersecurity.
De projectmanager als adviseur heeft ook oog voor de duurzaamheid van de projectresultaten. Hij geeft advies over hoe de projectresultaten na afronding van het project behouden kunnen blijven en bijdragen aan de duurzaamheid van de organisatie.
In deze adviserende rol wordt de projectmanager niet alleen gezien als een leider die zorgt voor de uitvoering van projecten, maar ook als een vertrouwde adviseur die helpt bij het sturen van belangrijke beslissingen en strategieën binnen de organisatie. Dit zorgt ervoor dat het project niet alleen succesvol wordt afgerond, maar ook aansluit bij bredere organisatiedoelen en toekomstbestendige resultaten levert.
Hoe adviseer jij jouw opdrachtgever bij jouw projecten?
Het gezegde “je leert niet te lopen door gedragen te worden” is een metafoor die staat voor alledaagse ervaringen met leren en groeien. De basis ligt in de natuurlijke ontwikkeling van kinderen die fysiek leren lopen. Het proces van vallen, opstaan en opnieuw proberen is een herkenbare en universele manier om te illustreren dat leren gepaard gaat met fouten maken en zelfstandig oefenen.
In een zakelijke context staat de metafoor voor het principe van zelfredzaamheid en persoonlijke ontwikkeling, met andere woorden durf (te experimenteren) en stap uit je comfortzone.
Door zelf dingen te proberen, zelfs als dat betekent dat je fouten maakt, ontwikkel je veerkracht, vergroot je jouw competenties en onafhankelijkheid. Uiteindelijk groei je alleen door jouw eigen ervaringen, niet door steeds op anderen te leunen voor ondersteuning of oplossingen.
De balans tussen resultaat en ontwikkeling is cruciaal voor jouw persoonlijke groei. De elementen van die balans kunnen op het eerste gezicht conflicteren, omdat het behalen van snelle resultaten vaak prioriteit krijgt boven langdurige ontwikkeling. Toch zijn ze complementair; effectieve ontwikkeling leidt uiteindelijk tot betere resultaten op de lange termijn.
Een tweetal voorbeelden:
Welke nieuwe aspecten ga jij komende periode proberen? En welke hulp krijg je hierbij in het begin en wanneer ben je zelfstandig?
Dit gezegde moedigt aan om elke dag bewust en zinvol te benutten!
Het draait om actief waardevolle momenten te creëren en doelen na te streven, waarbij de focus ligt op het nu. Het is soms zo jammer dat mensen simpelweg de tijd laten verstrijken. Het gezegde kan worden toegepast in verschillende aspecten van het leven. Bijvoorbeeld in het werk door elke dag kleine stappen richting succes te zetten in plaats van af te tellen tot het weekend. In relaties betekent het bewust tijd vrijmaken voor je netwerk en samen waardevolle momenten creëren. Persoonlijke groei wordt bevorderd door direct te beginnen met jouw persoonlijke ontwikkeling en het aangaan van nieuwe uitdagingen.
Het gezegde benadrukt het belang van het heden en spoort aan om elke dag betekenisvol te maken.
Hoe zorg jij ervoor dat jouw dagen er toe doen?
Kunstmatige intelligentie (AI) zal de komende jaren de arbeidsmarkt drastisch veranderen. Volgens een rapport van PwC kan tot 30% van de banen tegen het midden van de jaren dertig geautomatiseerd zijn. Gartner voorspelde tijdens de Program & Portfolio Management Summit in 2019 dat tegen 2030 maar liefst 80% van de projectmanagementtaken door AI zal zijn overgenomen. Hoewel het nog moet blijken of deze voorspellingen uitkomen, is één ding duidelijk: AI zal de werkzaamheden van projectmanagers ingrijpend veranderen. Onderzoekers, startups en innovatieve bedrijven zetten AI, machine learning en andere geavanceerde technologieën al volop in om projectmanagement te transformeren.
De veranderende rol van projectmanagers
In de komende jaren zal het werk van projectmanagers sterk veranderen. AI zal de manier waarop we projecten selecteren, de voortgang monitoren en rapporteren significant herzien. Wat betekent dit voor jou als projectmanager? De focus verschuift van administratieve taken naar strategische en interpersoonlijke activiteiten. Minder administratie en meer nadruk op coaching, stakeholdermanagement en strategische besluitvorming. Bereid je daarom voor op een toekomst waarin AI centraal staat in je werk. Virtuele projectassistenten nemen routinetaken van je over, zodat jij je kunt richten op wat echt belangrijk is: strategie, communicatie en leiderschap.
Voorbereiden op de toekomst
Organisaties en projectmanagers die deze technologische revolutie willen omarmen, moeten nu al stappen ondernemen. Dat betekent data verzamelen, medewerkers voorbereiden en de nodige middelen vrijmaken. AI zal een cruciale rol spelen in projectmanagement en zal onder andere ingezet worden voor:
Conclusie
AI in projectmanagement biedt enorme kansen en vraagt om een andere manier van werken. Als projectmanager moet je je voorbereiden op een toekomst waarin AI een cruciale rol speelt. Door nu te investeren in AI-technologieën en bijbehorende vaardigheden, zorg je ervoor dat jij en je organisatie succesvol blijven in een door AI-gedreven wereld.
Hoe bereid jij je als projectmanager voor op deze AI-transformatie?
Deze wijsheid komt uit “De kunst van het oorlogvoeren” van Sun Tzu. Hij adviseerde om een vijand altijd een uitweg te bieden, zelfs als je hen omsingeld hebt of in een overwinnende positie bent. De “gouden brug” symboliseert een eerbare uitweg voor de vijand, zodat ze zich kunnen terugtrekken zonder gezichtsverlies.
De achterliggende gedachte is dat als je een vijand te veel in het nauw drijft en hen geen mogelijkheid geeft om waardig te ontsnappen, ze misschien nog feller zullen vechten omdat ze geen andere keuze zien. Door hen een “gouden brug” te geven, of een waardige uitweg, kun je de escalatie van het conflict voorkomen en vaak zelfs een betere uitkomst bereiken zonder verder geweld of conflict.
In onze hedendaagse maatschappij betekent dit dat we mensen een “way out” moeten bieden zodat ze met opgeheven hoofd hun bijdrage blijven leveren, zelfs als ze niet hun gelijk of zin krijgen. Het houdt in dat je de ander op een vriendelijke en subtiele manier de kans biedt om uit een lastige situatie te komen zonder gezichtsverlies of schaamte. Het idee is dat je een oplossing aanbiedt waarmee de ander op een waardige manier kan toegeven of van mening kan veranderen, zonder dat het voor de ander voelt als een nederlaag.
Een mooi situatie hiervan is een uitspraak van een manager die bij een interne sollicitatie zei: “Het is nooit een probleem degene die je de functie geeft, maar hoe je omgaat met hen die de functie niet krijgen. Je wilt tenslotte niet dat die allemaal ontevreden zijn en op zijn ergst de organisatie verlaten om ergens anders hun geluk te zoeken.”
Een ander situatie is als er een verhardende discussie over een onderwerp op de werkvloer wordt gevoerd. Hoe zorg je ervoor dat mensen durven toe te geven en niet nog meer hun standpunt verdedigen?
Welk “gouden bruggen” heb jij gebouwd, zijn er voor je gebouwd en wil of ga je komende periode bouwen?
Na het zomerreces bereiden we ons voor op het tweede, kortere deel van het jaar. Naast het realiseren van de doelen voor dit jaar, worden ook de businessplannen voor het komende jaar opgesteld. Dit geldt niet alleen voor organisaties, maar ook voor ons persoonlijk.
De zomerperiode bood ons de gelegenheid om afstand te nemen en na te denken. Wat wil je dit jaar nog bereiken in je persoonlijke groei en wat zijn je plannen voor de komende jaren? Het is tijd om je persoonlijke roadmap te actualiseren!
De komende maanden zullen ongetwijfeld druk zijn, maar “If it is to be, it is up to me”. Jij hebt de controle en de focus op jouw roadmap. Deze uitspraak benadrukt persoonlijke verantwoordelijkheid voor je (zakelijke) leven.
In essentie vat deze uitspraak de filosofie samen dat als je iets wilt bereiken, jij degene bent die de stappen moet zetten om jouw doel te realiseren. Het is een krachtig mantra dat velen inspireert om verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leven.
Het idee is dat je je niet moet laten afleiden door externe factoren of excuses, maar dat je proactief en vastberaden gaat handelen om je doelen te bereiken. Niemand anders zal het voor je doen; alleen jij kan de stappen zetten die nodig zijn om je dromen en ambities waar te maken.
Dit geldt zowel zakelijk (waarin wil je je verder ontwikkelen) als persoonlijk (gezondheid of een hobby).
Wat zijn jouw ambities voor komende periode?
Deze stelling staat voor het ontwikkelen van nieuwe benaderingen om problemen op te lossen of aan behoeften te voldoen. Het betekent dat het verbeteren van een bestaande oplossing (zoals het optimaliseren van een kaars) niet hetzelfde is als het bedenken van een geheel nieuwe en innovatieve oplossing (zoals het uitvinden van de lantaarn). Dit concept gaat over evolutie versus revolutie (een gamechanger).
Het mooie is dat het begint bij de problemen of behoeften die binnen een organisatie spelen. Dit achterhalen is al een kunst op zichzelf. En als je ze eenmaal hebt geïdentificeerd, kun je je creativiteit (en de bijbehorende technieken) gebruiken om een nieuwe oplossing te bedenken: iets innovatiefs. Zo lever je maximale klantwaarde!
Wat was jouw meest memorabele oplossing van dit jaar?
Mentale professionaliteit gaat over het gedrag dat nodig is (naast kennis en vaardigheden) om effectief te functioneren in een professionele context. Wat is dan die gewenste mentale professionaliteit?
Er zijn natuurlijk vele en verschillende aspecten die hierin meespelen:
Vandaag de dag ervaren we veel discussie hierover:
“Betekent hybride werken weer meer terug naar kantoor?”
“Retro’t de GenZ (die ondertussen bepaalde social media verlaat) ook werk?”
“Wordt WhatsApp weer bellen?” …
Wij zien als uitdaging het harmoniseren van de mentale professionaliteit voor het succes van individuen én organisaties. Wat betekent mentale professionaliteit voor jouw werk (-omgeving)?
In de snel evoluerende wereld van vandaag zijn traditionele maatstaven voor intelligentie en vaardigheden niet langer voldoende om succesvol te zijn. Waar voorheen het IQ (Intelligence Quotient), EQ (Emotional Quotient) en SQ (Social Quotient) als de belangrijkste indicatoren voor prestatie en potentieel werden beschouwd. Is er nu een nieuwe speler om je te helpen te overleven in de hedendaagse dynamiek en slimmer te werken.
Het antwoord ligt in het Adaptability Quotient (AQ), het vermogen om je aan te passen aan veranderende omstandigheden en uitdagingen. AQ is dé kerncompetentie van de 21e eeuw en helpt je om krachtig in het leven te staan, stabiel en tegelijk flexibel. Dit geeft je de mogelijkheid om te kunnen bewegen van vermoeidheid naar energie, van afleiding naar leiding, en van een fixed naar een growth mindset.
AQ omvat een reeks vaardigheden. Het gaat zeer zeker ook over hoe je zelf proactief flexibel gedrag in de praktijk toepast.
Hier zijn enkele mogelijkheden om je AQ te ontwikkelen en te versterken:
Conclusie
De opkomst van AQ markeert een belangrijke verschuiving in de manier waarop we succes meten en nastreven. Terwijl IQ, EQ en SQ nog steeds relevant zijn, is AQ de sleutel tot overleven en bewegen in een omgeving die constant verandert. Door je AQ te ontwikkelen, kun je niet alleen beter omgaan met de uitdagingen van vandaag, maar ook anticiperen op de kansen van morgen.
Wat ga jij doen om je AQ verder te ontwikkelen?
Dit gezegde betekent dat mensen die anderen bekritiseren, beschuldigen of belasteren, vaak zelf in een kwetsbare positie belanden… het boemerang effect!
Het feit is dat als iemand met modder gooit dit ook vaak hun eigen reputatie kan schaden. Mensen die met modder gooien worden voorzichtiger en wantrouwender benaderd … Als hij/zij dit roept over deze persoon, wat roept hij/zij dan over mij? Heel vaak heeft dit ook directe gevolgen voor de sfeer en de mate van openheid en veiligheid in het team.
Deze uitspraak staat symbolisch voor het feit dat je zelf de persoon moet zijn die de eigenschappen, kwaliteiten en waarden belichaamt die je bewondert of waardeert in anderen. Door te kijken naar die aspecten van anderen die je graag zelf zou willen hebben, ontwikkel je jezelf dan weer.
Droom eens hoe blij je wordt als je die eigenschappen allemaal bezit. Zo’n droom wordt echter pas werkelijkheid als je ook een plan hebt hoe daar te komen. En daar zit hem nu net de uitdaging: het wat is relatief makkelijk in vergelijking met het hoe!
Alleen maar puur optimistisch gedrag kan net zo ergelijk zijn als de constante pessimist. Deze grondhoudingen in extremis veroorzaken regelmatig een verhoogde irritatie graad.
Ben jij zo’n optimist pur sang? Altijd kansen zien, altijd mogelijkheden? Je bent te prijzen, let wel… pas hier en daar wat realiteitszin toe. En het is niet erg om af en toe gereserveerd te zijn. Zo wordt de geloofwaardigheid van de momenten waarop je de kansen ziet die er echt toe doen veel groter
Voel jij vaak een rem op meegaan bij veranderingen? Denk je gelijk in bezwaren en drempels? Als je dat ook (te) vaak uit, kan dat worden betiteld door collega’s als zij/hij die altijd met de hakken in het zand staat en er minder naar wordt geluisterd.
Zowel de optimist als pessimist hebben we in teams/organisaties nodig … de juiste balans met begrip voor elkaar!
Het klassieke dilemma: ‘geduld is een schone zaak’ versus ’tijd is geld’.
Nu zijn wij Nederlanders vooral van het laatste. Veel zaken organiseren we effectief en als het kan elke keer efficiënter. We rekenen ook business cases door als het gaat om tijdbesparing; als dat er maar is, dan is het al snel een rendabele investering.
Sommige zaken hebben echter gewoon tijd nodig. Zo ook de echte Parma ham…die heeft de tijd gekregen, hangt rustig totdat de tijd rijp is… en die komt vanzelf en dan heb je een heerlijk product.
We moeten voor sommige zaken echt leren van de Italianen en niet altijd maar blijven pushen. Waardeer ook kwaliteit boven snelheid!
Streef naar buitengewone kwaliteit, zorg en toewijding in alledaagse taken. We zien zo vaak mensen “ff” iets sturen of doen. De gewone dingen ongewoon goed doen, gaat verder dan simpelweg taken uitvoeren. Het gaat om het injecteren van een uitzonderlijk niveau van aandacht, precisie en passie in het schijnbaar alledaagse waardoor de ontvanger voelt dat je aandacht aan haar/hem hebt gegeven. Bewust werken dus met de ontvanger in gedachten in plaats van op de automatische piloot. Het draait allemaal om het omarmen van een mentaliteit van perfectie en toewijding, aandacht en zorg.
In deze definitie zit een mooie tegenspraak; een constante die toch verandert.
Als mens houden we graag vast aan het oude vertrouwde. Daar zijn we aan gewend, we weten wat werkt en het heeft vaak een voorspellende waarde over de uitkomst van een actie. Tegelijkertijd zijn wij uitvinders, ontdekkers, experimenteerders … en zo ontstaan nieuwe technieken en ervaringen die ons weer een beetje verder op weg helpen.
Veranderingen, en die komen sneller en sneller, gaan een beroep doen op jouw aanpassingsvermogen! En jouw aanpassingsvermogen heeft ondertussen ook een label gekregen: Adaptive Quotient (AQ) en dat staat voor kwaliteiten zoals flexibiliteit, veerkracht en het vermogen om je aan te passen aan nieuwe situaties en vaardigheden aan te leren. Dus naast IQ en EQ is er ook AQ.
